De ondersteuning van Windows 10 stopt op 14 oktober 2025. En dan?
Bron: nieuwsbrief 127 van 18 januari 2024 (deel 1) en nieuwsbrief 132 van 24 augustus 2024 (deel 2)
Vraag:
Kan ik mijn Windows 10 pc na 14 oktober 2025 nog gebruiken?
Antwoord:
Bij de introductie van Windows 10 beloofde Microsoft dat dit besturingssysteem voor altijd ondersteund zou worden, mits deze up-to-date wordt gehouden. Bij de introductie van Windows 11 werd echter duidelijk dat de ondersteuning van Windows 10 toch gaat eindigen, en wel op 14 oktober 2025. De upgrade naar Windows 11 wordt weliswaar gratis aangeboden, maar kan vanwege de strenge hardware-eisen van Microsoft (waaronder de verplichte TPM-chip) op lang niet alle Windows 10-pc's worden geïnstalleerd. Zeker twee derde van alle Windows-pc's draait daarom nog op Windows 10...
De TPM-afvalberg van Microsoft
Ik heb al vaker gewaarschuwd dat die hardware-eisen ervoor gaan zorgen dat de meeste Windows 10-pc's over enkele jaren massaal afgedankt moeten worden. Wereldwijd gaat het om honderden miljoenen pc's, waarvan een groot deel nog prima functioneert (en vaak zelfs razendsnel is). Persoonlijk vind ik dit een onnozele verspilling van kostbare grondstoffen, en in de huidige tijd te zot voor woorden. Vandaar dat ik het al gekscherend 'de TPM-afvalberg van Microsoft' noem. Gaat Microsoft onze maatschappij daadwerkelijk met deze enorme afvalberg opzadelen, of nemen ze hun verantwoordelijkheid en komen ze alsnog met een passende oplossing?
De oplossing van Microsoft...
Al dan niet bewust van de ontstane onrust heeft Microsoft onlangs via een blog-post aangegeven hoe ze met het einde van de ondersteuning van Windows 10 om zullen gaan. Microsoft gaat twee opties aanbieden om Windows 10 veilig te houden:
- Een abonnement op de beveiligingsupdates voor Windows 10. Deze beveiligingsupdates zullen tot oktober 2028 (dus voor een periode van drie jaar) beschikbaar gesteld worden. Microsoft moet de prijs nog vaststellen maar gezien het prijskaartje dat in het verleden aan een vergelijkbaar abonnement voor Windows 7 werd gehangen, is de verwachting dat het de consument al snel enkele honderden euro's gaat kosten.
- Een abonnement op Windows 365. Met dit abonnement is Windows 11 op een virtuele pc in de cloud uit te voeren. Om dit abonnement ook op een Windows 10-installatie te kunnen gebruiken, worden de beveiligingsupdates tot oktober 2028 gratis meegeleverd. Ook hiermee is Windows 10 voorlopig dus nog veilig te gebruiken, er zit echter wel een stevig prijskaartje aan van minimaal 31,30 euro per gebruiker per maand. Het is maar de vraag of er überhaupt Windows 10-gebruikers zijn die daar gebruik van gaan maken...
Als het aan Microsoft ligt, gaat het veilig houden van Windows 10 vanaf 14 oktober 2025 dus flink wat geld kosten. Aangezien Windows 10 ook zonder die veiligheidsupdates 'gewoon' blijft werken, is het maar de vraag of de doorsnee gebruiker daadwerkelijk zo'n duur abonnement gaat afsluiten. Doorwerken op een onveilige pc is natuurlijk niet aan te raden, de verwachting is echter dat velen dat toch gaan doen. Het mag duidelijk zijn dat dit op termijn een groot veiligheidsprobleem gaat worden, waarvoor de maatschappij de prijs gaat betalen!
Het kan ook klantvriendelijk!
Is er dan geen andere oplossing? Jawel! De ervaring leert dat Windows 11 prima kan functioneren op een 10 jaar oude pc waarbij de hardware-eisen zijn omzeild. Het is dus niet zo dat Windows 10-pc's per definitie ongeschikt zijn voor Windows 11! Microsoft heeft de hardware-eisen gewoonweg onnodig hoog gelegd, naar eigen zeggen om veiligheidsredenen. Als veiligheid de reden is dan zit er echter geen logica achter de handelswijze van Microsoft. Aangezien van elk merk en type moederbord de gegevens bekend zijn, kan het verplicht activeren van de TPM-chip en het beveiligd opstarten ook gewoon worden beperkt tot de pc's waarbij deze functionaliteit daadwerkelijk aanwezig is. Een up-to-date Windows 11 zonder TPM is immers nog altijd veiliger dan een Windows 10-installatie zonder beveiligingsupdates...
Blijkbaar vindt Microsoft de winst voor aandeelhouders belangrijker dan de schade die zij de maatschappij berokkenen. Wordt het niet tijd dat de EU met passende regelgeving komt zodat de consument zelf kan beslissen wanneer de pc aan vervanging toe is?
Kanttekeningen bij het kopen van een nieuwe pc
Aanvulling uit nieuwsbrief 132 (24 augustus 2024)
Rondom de introductie van Windows 11 in 2021 werd bekendgemaakt dat Windows 10 nog tot 14 oktober 2025 zal worden ondersteund (zie de levenscyclus van Windows 10). Vier jaar leek destijds nog een eeuwigheid, deze dag komt echter snel dichterbij. Hoewel de upgrade van Windows 10 naar Windows 11 gratis is, moet de pc wel aan de strenge hardware-eisen voldoen die Microsoft heeft opgelegd om de veiligheid van Windows 11 te kunnen garanderen. Voor de vele Windows 10-pc's die niet aan deze hardware-eisen voldoen, vervalt per 14 oktober 2025 de ondersteuning van Microsoft. Er zullen volgend jaar dus vele (vaak nog goed functionerende) pc's naar de schroot worden gebracht... Het gaat om behoorlijke aantallen: per Windows 11-pc draaien in Nederland momenteel nog ruim twee pc's op Windows 10 (bron: Statcounter), en dat heeft vrijwel zeker te maken met de strenge hardware-eisen voor Windows 11. Veel van deze pc's zijn 5 tot 10 jaar oud, functioneren nog prima en zijn voor de betreffende gebruikers nog niet aan vervanging toe.
Welke opties heb je als Windows 10-gebruiker?
Microsoft heeft zelf uiteraard over dit probleem nagedacht, en biedt als tijdelijke oplossing een abonnement aan waarmee Windows 10 de komende 1 tot 3 jaar alsnog kan worden voorzien van veiligheidsupdates. Het lijkt echter meer op een nieuw businessmodel, dit abonnement is namelijk zó prijzig dat je dat geld beter kunt investeren in een nieuwe pc...
Gelukkig kunnen de hardware-eisen voor Windows 11 in veel gevallen worden omzeild, wat vrij eenvoudig te doen is met de Rufus-methode. Nadeel is wel dat deze procedure jaarlijks (bij elke onderdelenupdate) opnieuw moet worden doorlopen, en de kans is aanwezig dat Microsoft deze route gaat afsnijden. Voor de doorsnee Windows 10-gebruiker is dat geen prettig vooruitzicht, de verwachting is dan ook dat velen zich gedwongen voelen om een nieuwe pc met Windows 11 te kopen. Of simpelweg blijven doorwerken met een niet meer door Microsoft ondersteunde en dus slecht beveiligde Windows 10-installatie, wat uiteraard niet aan te bevelen is!
Hoe lang wordt Windows 11 dan nog ondersteund?
Er gaan geruchten rond dat Windows 12 (eind) 2025 op de agenda staat. Als dat vooruitzicht waarheid wordt, dan rijst direct de vraag hoe lang Windows 11 nog ondersteund zal worden. Microsoft heeft daar zelf in ieder geval nog geen duidelijkheid over gegeven (zie de levenscyclus van Windows 11), maar ik heb wel een vermoeden. Als de vierjarige periode dat Windows 10 nog wordt ondersteund na het verschijnen van Windows 11 indicatief is voor het beleid van Microsoft, en Windows 12 daadwerkelijk eind 2025 verschijnt, dan is het aannemelijk dat Windows 11 nog tot eind 2029 van updates zal worden voorzien. Het blijft vooralsnog echter giswerk, de tijd zal het leren.
Worden de hardware-eisen wederom verhoogd?
Het is inmiddels duidelijk dat Copilot (de op kunstmatige intelligentie gebaseerde assistent) een grote rol gaat spelen in toekomstige Windows-versies. Deze functie vergt veel rekencapaciteit, daar is dus een snelle processor (CPU) en/of grafische processor (GPU) voor nodig. Het ligt dan ook voor de hand dat de hardware-eisen voor Windows 12 (of anders misschien wel de toekomstige edities van Windows 11) weer een stuk hoger zullen liggen.
Wees dus voorzichtig met aantrekkelijk geprijsde pc's
Functioneert je Windows 10-pc nog goed en wil je deze ook na 14 oktober 2025 nog (veilig) blijven gebruiken dan is een upgrade naar Windows 11 vooralsnog de enige oplossing. Lukt het niet om de hardware-eisen te omzeilen of was je toch al van plan om op korte termijn een nieuwe Windows 11-pc te kopen, dan is het verstandig om te investeren in een snelle pc. Bij de introductie van Windows 11 werd namelijk al snel duidelijk dat vele nét daarvoor aangeschafte (vaak gunstig geprijsde) Windows 10-pc's niet aan de strenge hardware-eisen voor Windows 11 bleken te voldoen. De kans is dus groot dat een nieuw aangekochte Windows 11-pc enige tijd later niet aan de hardware-eisen voor Windows 12 zal voldoen, en als gevolg daarvan een kortere levensduur zal hebben dan je voor ogen had...
Zodra Windows 10 niet meer wordt ondersteund, zullen velen tegen die tijd een nieuwe pc aanschaffen. Als op datzelfde moment Windows 12 beschikbaar komt (hetgeen vooralsnog giswerk is!) dan zal dat eveneens leiden tot een aankoopgolf (bijvoorbeeld om met de geavanceerde functies van Copilot te kunnen werken). Ik vrees dan ook dat we straks massaal als lemmingen in de rij aansluiten op de pc-markt waar de vraag groter zal zijn dan het aanbod...
